Adolygiad o Fron Brawf Cymru yn nodi bod menywod o'r farn bod eu profiad yn ardderchog, ond bod angen gwneud mwy

Bron Brawf Cymru yw'r isadran yn Iechyd Cyhoeddus Cymru sy'n rheoli'r rhaglen sgrinio canser y fron genedlaethol i fenywod rhwng 50 a 70 oed ar gyfer GIG Cymru. Gwahoddir menywod sy'n cael canlyniad mamogram abnormal ar ôl cael eu sgrinio gan Fron Brawf Cymru i ddod i glinig asesu i gael mwy o brofion.

Mae'n bwysig nodi y cafodd yr adolygiad hwn a'r gwaith maes eu cynnal cyn pandemig COVID-19 a'n bod wedi oedi'r broses o gyhoeddi'r adroddiad hwn yn sgil ein mesurau i leihau baich ein gwaith ar wasanaethau pan oedd y pandemig ar ei waethaf. Felly, nid yw'r adolygiad wedi ymchwilio i'r ffordd y mae Iechyd Cyhoeddus Cymru wedi cyflawni ei rôl yn ystod y pandemig.

Nododd ein hadolygiad fod y gwasanaeth yn drefnus a bod y staff yn ymroddedig, ac yn teimlo ar y cyfan eu bod yn cael eu cefnogi yn eu rolau, gyda threfniadau cadarn i sicrhau y darperir gwasanaeth o ansawdd uchel. Fodd bynnag, o ganlyniad i brinder staff mewn rhai rhannau o Gymru, mae gwahaniaethau mawr o ran amseroldeb y gofal dilynol a geir gan fenywod.

Nododd AGIC fod camau'n cael eu cymryd i fynd i'r afael â materion yn ymwneud ag amseroldeb, a bod menywod wedi cael profiad ardderchog ar ôl cael eu hailalw i ddod i glinig asesu. Roedd yr ymatebion i'r arolwg hefyd yn canmol proffesiynoldeb y staff a'r gofal roeddent yn ei roi.

Er mai canran fach iawn o'r menywod a gaiff eu gwahodd i ddod i'r clinig asesu sydd â chanser y fron, gall y profiad o gael eu hailalw i gael mwy o brofion achosi pryder a gofid sylweddol.  Roedd canlyniadau'r adolygiad yn pwysleisio'r ffaith bod y staff yn credu'n gryf ei bod yn bwysig helpu i leihau pryder menywod cymaint â phosibl drwy gydol y broses.

Nododd yr adolygiad mai menywod yn y gorllewin oedd yn wynebu'r cyfnod aros hiraf i gael apwyntiad dilynol, ac mai menywod yng y gogledd oedd yn aros am y cyfnod byrraf. Roedd rhai menywod yn y gorllewin wedi aros chwe wythnos neu fwy i gael apwyntiad mewn clinig asesu, sy'n ddwywaith y targed cenedlaethol, sef tair wythnos. Mae hyn yn bennaf o ganlyniad i swyddi gwag ar gyfer staff meddygol sy'n rhedeg clinigau asesu. Mae problemau recriwtio hefyd yn effeithio ar dde-ddwyrain Cymru.

Mae Bron Brawf Cymru wedi ymateb i'r materion hyn drwy ddull cydweithredol o rannu staff rhwng y de-ddwyrain a'r gorllewin. Yn ogystal, mae'r gogledd yn cwblhau cyfran fawr o'r gwaith adrodd ar ddelweddau mamogram ar gyfer y gorllewin. Mae'r camau hyn wedi arwain at welliant sylweddol o ran amseroldeb y gofal. Fodd bynnag, mae dal angen cynllun hirdymor cynaliadwy ar gyfer y gweithlu er mwyn sicrhau yr eir i'r afael â'r materion hyn.

Dywedodd Alun Jones, Prif Weithredwr Dros Dro Arolygiaeth Gofal Iechyd Cymru:

Gall dod o hyd i annormaledd ar ôl mamogram fod yn brofiad pryderus, gan arwain at bryder neu ofid. Felly roedd yn galonogol nodi'r adborth cadarnhaol a gafwyd gan fenywod a oedd wedi mynd i un o'r clinigau asesu. Nododd ein hadolygiad fod Bron Brawf Cymru yn wasanaeth trefnus gyda staff ymroddedig a threfniadau cadarn i sicrhau gwasanaeth o ansawdd uchel.

Fodd bynnag, mae anghysondebau o ran amseroldeb y gofal dilynol yn peri pryder. Er bod prosesau newydd i wella'r gwasanaeth wedi cael eu rhoi ar waith, rydym yn argymell y dylai Iechyd Cyhoeddus Cymru ddatblygu cynllun hirdymor ar gyfer y gweithlu a'i roi ar waith er mwyn darparu gwasanaeth cynaliadwy a chyfartal ledled Cymru.”